Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης



Το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πρωτολειτούργησε το 1934-35 με πρώτο Επόπτη του Σχολείου τον μεγάλο Έλληνα παιδαγωγό Αλέξανδρο Δελμούζο και Διευθυντή του τον επίσης σπουδαίο Έλληνα επιστήμονα Βασίλειο Τατάκη. Από τότε πέρασαν και άφησαν ανεξίτηλο το πέρασμά τους μεγάλοι δάσκαλοι και πνευματικοί άνθρωποι. Ο Γιώργος Θέμελης, ο Ιωάννης Ξηροτύρης, ο Πολύκλειτος Ρέγκος, ο Σαράντος Παυλέας, ο Κωνσταντίνος Μπότσογλου, ο Νίκος Παραλής είναι μόνο μερικές περιπτώσεις σημαντικών πνευματικών ανθρώπων.
Το Πειραματικό Σχολείο είχε την τύχη να στεγαστεί σε οίκημα που σχεδιάστηκε με τη φροντίδα και την αισθητική του μεγάλου αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, οίκημα που ακόμη και σήμερα αποτελεί κόσμημα για την Πόλη μας.
Σήμερα το Πειραματικό Σχολείο, όντας πλέον και Πρότυπο, αναζητεί έναν νέο δρόμο που αποτελεί όμως συνέχεια της σπουδαίας του παράδοσης.

Παρασκευή 23 Αυγούστου 2013

Εξεταστέα-διδακτέα ύλη του μαθήματος Νεοελληνική Λογοτεχνία Θεωρητικής Κατεύθυνσης της Γ τάξης Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2013-2014

Aλλαγή στην εξεταστέα-διδακτέα ύλη του μαθήματος 
Νεοελληνική Λογοτεχνία Θεωρητικής Κατεύθυνσης. Μια συνοπτική παρουσίαση της διδακτέας και εξεταστέας ύλης.

   Ανακοινώθηκε επίσημα από το Υπουργείο Παιδείας η διδακτέα-εξεταστέα ύλη των εξεταζομένων μαθημάτων της Γ Λυκείου για το σχολικό έτος 2013-204 (βλ. για το Γενικό Ημερήσιο Λύκειο http://www.minedu.gov.gr/home/dioikitika-eggrafa-main/70-eggrafa-eksetaseon-genikoy-lykeioy/9973-20-08-13-eksetastea-uli-g.html). Σχετικά με την ύλη του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης του Γενικού Ημερήσιου Λυκείου, επισημαίνουμε ότι έγιναν αλλαγές. Τρία από τα δέκα διδακτέα και εξεταστέα κείμενα αντικαταστάστηθαν με άλλα που επίσης περιέχονται στο σχολικό εγχειρίδιο.

Το εξώφυλλο του σχολικού εγχειριδίου. Κ. Ακρίβου, Δ. Αρμάου, κ. ά., Νεοελληνική Λογοτεχνία» της Γ΄ τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης

   Το κατεξοχήν ερωτικό ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη, Μόνο γιατί μ´αγάπησες και τα καθαρά πολιτικά ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, Ποίηση 1948 και Μανόλη Αναγνωστάκη, Στον Νίκο Ε...1949 αντικαθίστανται από τα παρακάτω ποιήματα: Kωνσταντίνου Π. Καβάφη, Ο Δαρείος, Μίλτου Σαχτούρη, Ο ελεγκτής και Κικής Δημουλά, Σημείο Αναγνωρίσεως (συμπεριλαμβάνονταν και παλιότερα στην ύλη).  Έτσι, φεύγει από τη σχολική ζωή της Θεωρητικής Κατεύθυνσης-εννοώ ως θέμα διδασκαλίας και αναφοράς-o έρωτας ως απόλυτη εκπλήρωση της γυναικείας ύπαρξης και η αντανάκλαση της ιστορίας του Εμφυλίου Πολέμου στην ποίηση. Από την άλλη, βέβαια, το θέμα του έρωτα παραμένει στον Κρητικό και στο Όνειρο στο κύμα, ενώ νύξεις για τη σκοτεινή εποχή του Εμφυλίου Πολέμου μπορούμε ασφαλώς να αναζητήσουμε και στο ποίημα του Μ. Σαχτούρη. 

Επομένως, τα κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, που πρέπει να διδαχθούν για το σχ. έτος 2013-14 και θα εξετασθούν, είναι τα παρακάτω:

Τα τρία κλασικά μεγάλα έργα:
1. Διονύσιος Σολωμός, «Ο Κρητικός»
2. Γεώργιος Βιζυηνός, «Το αμάρτημα της μητρός μου»
3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Όνειρο στο κύμα»

Ποιήματα για την ποίηση
4. Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ .Χ.»
5.  Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Ο Δαρείος»
6. Μίλτος Σαχτούρης, «Ο Ελεγκτής»
7. Γιώργης Παυλόπουλος, «Τα Αντικλείδια»

Σελίδες του Γ. Ιωάννου
8. Γ. Ιωάννου, «Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς»
9. Γ. Ιωάννου, «Στου Κεμάλ το σπίτι»

 Η ποιήτρια Κική Δημουλά
10. Κική Δημουλά, «Σημείο Αναγνωρίσεως»


Δ. Σολωμού (1798-1857), Ο Κρητικός. Ένα από τα κορυφαία ποιητικά έργα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Ύψιστο δείγμα του νεοελληνικού λυρισμού και ρομαντισμού. "Μια μαγική γοητεία περιβάλλει τους στίχους του ποιητή μ´ένα πέπλο μυστικό". O αναγνώστης αντικρίζει με τα μάτια της ψυχής του ποιητικού υποκειμένου την οπτασία του απόλυτου, ιδανικού έρωτα και συγκινείται από την πίστη στην ιδέα της πατρίδας. Οι ρομαντικές ιδέες του Έρωτα, της Πατρίδας, της Φύσης και της Θρησκείας συνυπάρχουν στο ποίημα...

Γ. Βιζυηνού (1849-1896), Το αμάρτημα της μητρός μου. Ένα από τα πιο δυνατά κείμενα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Διήγημα που ξεπερνά την ηθογραφία, πρωτοποριακό για την εποχή του με στοιχεία ψυχογραφίας και αστυνομικού μυστηρίου προκαλεί δυνατή συγκίνηση στους αναγνώστες χάρη στην αριστοτεχνική πλοκή της υπόθεσης και τις δραματικές συγκρούσεις των χαρακτήρων. Από την αρχή ο αναγνώστης αναρωτιέται για το ποιο ήταν το αμάρτημα της μητέρας του αφηγητή και αναζητά μαζί με τους ήρωες τη λύτρωση και την κάθαρση.


Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911), Όνειρο στο κύμα. Ένα λυρικό αρκαδικό - ποιμενικό διήγημα, που επίσης ξεπερνά τον ηθογραφικό χαρακτήρα, με ποιητική ατμόσφαιρα και ονειρικές ειδυλλιακές εικόνες θαλασσινών τοπίων. Ο ώριμος αφηγητής, δέσμιος της αστικής ζωής και του άχαρου επαγγέλματός του, από το δικηγορικό γραφείο της Αθήνας,   θυμάται με νοσταλγία τον ανεκπλήρωτο έρωτα της εφηβικής του ηλικίας και αναπολεί τη χαμένη "Αρκαδία" της νιότης του στο νησί της Σκιάθου.

   Πέντε αυτοαναφορικά ποιήματα για την ουσία της ποίησης, αλλά και για το νόημα και την ουσία της ίδιας της ζωής, γιατί η ζωή είναι ποίηση και η ποίηση είναι ζωή.

Κωνσταντίνου Π. Καβάφη (1863-1933), Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή˙ 595 μ.Χ. Ένα ποίημα για την ποίηση ως αντίδοτο κατά του γήρατος, ως φάρμακο ανακούφισης και όχι θεραπείας της φθοράς που προκαλεί στον άνθρωπο ο ανελέητος χρόνος.
Κωνσταντίνου Π. Καβάφη (1863-1933), Ο Δαρείος. Ένα ποίημα για την υπεροψία και τη μέθη της εξουσίας και τη ματαιότητα της τέχνης να υπηρετήσει την εξουσία. Ένα ποίημα για τη σχέση του δημιουργού-καλλιτέχνη με την εξουσία.

Μίλτου Σαχτούρη (1919-2005) , Ο ελεγκτής. Ένα ποίημα για το καθήκον του ποιητή προς την ανθρωπότητα στις σκοτεινές εποχές της ιστορίας.

Γιώργη Παυλόπουλου (1924-2008), Τα αντικλείδια. Μία ποιητική απόπειρα να παραβιασθεί η ανοιχτή πόρτα της ποίησης! Ένα ποίημα που δεν τελειώνει ποτέ, που γίνεται φορέας της εμπειρίας που περιγράφει. Ένα ποίημα για την υφή και τη φύση της ίδιας της ποίησης.

Σελίδες του Γιώργου Ιωάννου

Γιώργος Ιωάννου (1927-1985), Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς  και του ιδίου, Στου Κεμάλ το σπίτι. Δύο μικρά πεζογραφήματα με την τρυφερή και γεμάτη ανθρωπιά ματιά ενός μεγάλου πεζογράφου. Ο "πρόσφυγας", ο "ξένος", ο βίαια διωγμένος και ξεριζωμένος  από τον τόπο του, λόγω των ιστορικών συγκυριών, γίνεται οικείος, δικός μας, γιατί τελικά όλοι είμαστε "ξένοι" και μόνοι ακόμα και στον τόπο μας. 


Κικής Δημουλά (1931-), Σημείο Αναγνωρίσεως. Ένα μάλλον "γυναικείο" ποίημα με κάπως ξεπερασμένη φεμινιστική ματιά για τη μοίρα της γυναίκας. Ίσως, όχι η καλύτερη επιλογή από το ενδιαφέρον ποιητικό έργο της ποιήτριας.


Η ύλη του ίδιου μαθήματος για την Δ Τάξη του Εσπερινού Γενικού Λυκείου είναι η παρακάτω (βλ. http://www.minedu.gov.gr/publications/docs2013/130820_eksetastea_uli_d.pdf):


1. Διονύσιος Σολωμός, «Ο Κρητικός»
2. Γεώργιος Βιζυηνός, «Το αμάρτημα της μητρός μου»
3. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Όνειρο στο κύμα»

Ποιήματα για την ποίηση
4. Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ .Χ.»
5.  Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Ο Δαρείος»
6. Γιώργης Παυλόπουλος, «Τα Αντικλείδια»

Σελίδες του ΓΙωάννου
7. Γ. Ιωάννου, «Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς»

 Η ποιήτρια Κική Δημουλά
8. Κική Δημουλά, «Σημείο Αναγνωρίσεως»



Καλό ταξίδι στο μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας! 

Πρώτα, διαβάστε και χαρείτε τα κείμενα, χωρίς να σκέφτεστε ότι πρέπει να δώσετε εξετάσεις σ´αυτά...

Renoir, Kορίτσι που διαβάζει. 1918. Museum of Fine Arts. Huston.

...και μην αποστηθίσετε τίποτα, εκτός από στίχους ή αποσπάσματα που σας άρεσαν...

Ν. Γύζης, Η αποστήθιση. 1883. Ιδιωτική Συλλογή.
    
http://www.minedu.gov.gr/home/dioikitika-eggrafa-main/70-eggrafa-eksetaseon-genikoy-lykeioy/9973-20-08-13-eksetastea-uli-g.html

http://www.minedu.gov.gr/publications/docs2013/130820_eksetastea_uli_d.pdf

http://www.wikipaintings.org/en/pierre-auguste-renoir/girl-reading-1890